Vesting là gì? Vesting có nghĩa là quá trình mà một nhân viên có được quyền được hưởng hoặc quyền chọn cổ phiếu trong công ty của họ. Quyền chọn mua cổ phiếu, vốn chủ sở hữu hoặc khoản đóng góp dành riêng cho người sử dụng lao động thường được công ty cung cấp khi nhân viên đã làm việc tại tổ chức trong một số năm nhất định.

Người sử dụng lao động cũng có thể đóng góp vào kế hoạch nghỉ hưu cho nhân viên như một phần của quá trình được hưởng.

“Vesting là một thuật ngữ pháp lý có nghĩa là trao hoặc giành quyền đối với một khoản thanh toán, tài sản hoặc lợi ích hiện tại hoặc trong tương lai.”

Các loại quyền được hưởng phổ biến

Quyền được hưởng dựa trên thời gian

Quá trình được hưởng dựa trên thời gian là quá trình mà thông qua đó nhân viên được hưởng cổ phần dựa trên lịch trình và thời hạn đã định. Thông thường, các công ty cung cấp các hợp đồng vesting với thời hạn một năm – có nghĩa là khoảng thời gian tối thiểu mà một nhân viên cần ở lại công ty trước khi kiếm được tiền lãi được giao là một năm.

Giả sử X nhận được lời đề nghị từ công ty sẽ cung cấp cho X tổng cộng 2000 cổ phiếu trong vòng 5 năm. Trong đó, X sẽ được hưởng 400 cổ phiếu sau khi làm việc ở công ty trong 1 năm. Sau đó, X sẽ nhận 33,33 cổ phiếu hàng tháng trong 4 năm. Tổng cộng là 400 cổ phiếu/năm và 2000 cổ phiếu trong thời gian 5 năm.

Kế hoạch trên là một quy trình được hưởng mà công ty sử dụng để khuyến khích lòng trung thành và cung cấp cho X động lực để duy trì động lực làm việc tại công ty.

Quyền được hưởng dựa trên cột mốc

Quyền được hưởng dựa trên cột mốc đề cập đến phương pháp vesting theo đó công ty cấp quyền chọn cổ phiếu và / hoặc lợi ích dựa trên việc hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể hoặc đạt được các mục tiêu nhất định do công ty đề ra.

Ví dụ, nhân viên làm việc trong bộ phận bán hàng của một công ty phần mềm có thể được quyền chọn mua cổ phiếu sau khi họ có thể bán một số đơn vị nhất định. Tương tự, nhân viên của một công ty dịch vụ kế toán có thể được chọn mua cổ phiếu dựa trên số lượng cuộc kiểm toán mà họ hoàn thành mỗi tháng. Các mốc quan trọng có thể khác nhau tùy theo công ty, theo bộ phận và theo chức năng công việc.

Ngoài các cột mốc dành riêng cho nhân viên, một công ty có thể đặt một cột mốc áp dụng cho toàn doanh nghiệp và cấp quyền chọn mua cổ phiếu cho tất cả nhân viên góp phần đạt được mục tiêu.

Quyền được hưởng hỗn hợp

Quyền được hưởng hỗn hợp là sự kết hợp của quyền được hưởng dựa trên thời gian và quyền được hưởng dựa trên cột mốc. Trong phương pháp này, nhân viên phải ở lại công ty trong một khoảng thời gian nhất định và đạt được một mục tiêu hoặc cột mốc cụ thể để đủ điều kiện có quyền mua cổ phiếu của công ty.

Quyền được hưởng ở các startup

Đối với các công ty khởi nghiệp phụ thuộc nhiều vào một số lượng nhỏ các thành viên trong nhóm (ví dụ, một người sáng lập và đồng sáng lập) để thành công, quyền được hưởng là một cách quan trọng để bảo vệ doanh nghiệp và tăng tính bền vững. Bằng cách cung cấp quyền được hưởng dựa trên thời gian, các thành viên trong nhóm có thể đảm bảo sự trung thành và bảo mật lâu dài.

Hãy xem xét một công ty khởi nghiệp công nghệ trong đó A sở hữu 40% cổ phần, B sở hữu 40% và 20% còn lại thuộc sở hữu của một nhà đầu tư mạo hiểm. Nói chung, A và B đã thiết lập quyền được hưởng dựa trên thời gian với thời hạn là 1 năm.

Nếu một trong hai người rời đi trước thời hạn một năm, họ sẽ không nhận được bất kỳ khoản nào trong số 40% cổ phần được hưởng. Nếu họ rời đi sau hai năm, họ sẽ nhận được 50% cổ phần (nghĩa là, nếu A rời đi sau hai năm, A sẽ nhận được 20% cổ phần trong số 40% được hưởng). Nếu họ chọn ở lại trong bốn năm và rời đi sau bốn năm, họ sẽ nhận được đầy đủ 40% cổ phần được phân bổ cho họ theo lịch trình.

Lợi ích của vesting là gì?

Tiền mặt sẵn sàng

Quyền chọn cổ phiếu và vốn chủ sở hữu là một hình thức trả công cho người lao động và cũng là những hình thức thay thế cho tiền thưởng và phần thưởng bằng tiền mặt. Chúng cho phép công ty duy trì tỷ lệ tiền mặt cao hơn, có thể được sử dụng để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và trong trường hợp khẩn cấp.

Tỷ lệ nhân viên nghỉ việc thấp

Bằng cách khuyến khích nhân viên qua quyền sở hữu cổ phiếu, các công ty có thể đảm bảo lòng trung thành và tương lai lâu dài với một số nhân viên tài năng nhất định mà họ muốn giữ lại.

Bất lợi của quyền được hưởng vesting là gì?

Điều khoản quyền sở hữu

Các điều khoản quyền sở hữu khắt khe có thể dẫn đến việc nhiều nhân viên có năng lực cao từ chức. Vì vậy, phải có sự suy nghĩ, thận trọng và đầu tư khi thiết kế một hợp đồng vesting.

Sự phức tạp của lịch trình vesting

Việc thiết kế và thực hiện lịch trình vesting đòi hỏi thời gian và nỗ lực của nhân viên, điều này có thể làm tăng chi phí, đặc biệt nếu lịch trình không thành công trong việc khuyến khích nhân viên ở lại.

Vesting là một khái niệm rất quan trọng đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là những người có kế hoạch hưu trí hoặc lương hưu do công ty chi trả. Hi vọng qua nội dung trên đây bạn đã hiểu được vesting là gì cũng như các hình thứ vesting để lựa chọn.

Trâm Nguyễn