Họa sĩ Ngô Xuân Khôi (phải), cha đẻ của thiết kế mẫu linh vật SEA Games 31

Linh vật SEA Games 31 chính thức đã được công bố, đó là con sao la. Cha đẻ của thiết kế biểu tượng vui (mascot) này là họa sĩ Ngô Xuân Khôi. Anh đã giành giải nhất trong cuộc thi sáng tác biểu tượng vui của SEA Games 31 và Para Games 11.

Vì sao con sao la được lựa chọn, thông điệp ý nghĩa gì được gửi gắm qua linh vật này? Họa sĩ Ngô Xuân Khôi dành cho độc giả Báo Thanh Niên cuộc trò chuyện:

Vì sao là sao la mà không phải con vật nào khác, thưa anh?

Năm 2019, khi biết có có cuộc thiết kế logo và biểu tượng vui cho SEA Games 31 mà Việt Nam là chủ nhà, tôi rất hào hứng tham gia dù biết sự cạnh tranh rất lớn. Truyền thông từng dự đoán đây sẽ là sân chơi sôi động cho giới trẻ làm trong lĩnh vực thiết kế đồ họa.

Tôi suy nghĩ, trăn trở, cân nhắc rất nhiều và nhiều con vật được đề xuất. Bỗng một đêm, tôi vụt nhớ lại cách đây gần 30 năm, tôi đọc một tờ báo đưa tin giới sinh học thế giới ngỡ ngàng vì lần đầu phát hiện loài thú quý hiếm tại miền Trung Việt Nam. Loài vật này có tên là sao la. Việc khám phá ra loài sao la đã gây chấn động trên thế giới vì giới khoa học đã cho rằng việc tìm thấy một loài thú lớn vào cuối thế kỷ 20 là chuyện khó có thể xảy ra. Tôi vùng dậy vào mạng tra cứu, càng đọc càng tâm đắc thích thú.

Bản vẽ đầu tiên của họa sĩ Ngô Xuân Khôi

Rất nhiều phác thảo được tôi vẽ bằng chì, rồi dựng hình đổi màu trên máy tính. Tôi bám sát yêu cầu của ban tổ chức, điển hình, bản sắc Việt, nhân cách hóa và dễ dàng cho việc sản xuất thú nhồi bông. Từ khi đọc thông báo, tới lúc tôi hoàn thành bài thi là 2 tuần.

Cảm xúc của anh như thế nào khi thấy khắp Hà Nội và 11 tỉnh thành phố lân cận tổ chức SEA Games 31 là những biểu tượng đáng yêu do chính anh thiết kế, và hình ảnh này cũng được truyền thông rộng rãi khắp Đông Nam Á?

Tôi vui, tự hào và xúc động. Để có sao la là linh vật cho SEA Games 31 này chuỗi cảm xúc là hình sin. Nhiều biến động, thăng trầm, nhiều tranh luận bàn cãi đã xảy ra.

Tôi cảm ơn những người đã bỏ phiếu cho sao la, cảm ơn những năm tháng tích lũy vốn sống, những ngày chăm đọc báo giấy của mình. Đây là một trong những kỷ niệm đẹp đầy ấn tượng của tôi với thể thao nước nhà và với sự nghiệp hoạ sĩ của riêng mình. Tôi càng thương con sao la bí ẩn, quý hiếm, âm thầm lầm lũi trên dãy Trường Sơn, nó có biết đâu những ngày này lại được nhắc nhiều đến vậy.

Sân vận động Cẩm Phả (Quảng Ninh) với sức chứa 16.000 chỗ ngồi. Nơi các cô gái kim cương của Việt Nam bảo vệ tấm huy chương vàng SEA Games

Anh Khôi có vẻ là một người rất yêu rừng và những gì thuộc về tự nhiên…?

Đúng vậy. Cha mẹ tôi làm trong ngành lâm nghiệp. Tuổi thơ tôi lớn lên ở vùng rừng núi miền tây Nghệ An. Chính những dấu ấn tuổi thơ này làm tôi nhớ đến sao la dù đọc lướt qua bản tin trên báo từ mấy chục năm trước. Tôi đã suýt nữa thành cán bộ kiểm lâm sau khi rời quân ngũ.

Đã có quyết định tiếp nhận của Cục Kiểm lâm tỉnh, nhưng tôi từ chối cơ hội và quyết tâm trở thành họa sĩ. Đây là một bước ngoặt khó khăn ở thời điểm đó, vì lúc ấy tôi chưa tốt nghiệp THPT. Điều này đồng nghĩa tôi phải học tiếp để có bằng tốt nghiệp THPT, rồi mới có thể thi vào trường mỹ thuật.

Anh kỳ vọng những biểu tượng vui về sao la sẽ lan tỏa tinh thần bảo vệ động vật hoang dã tới giới trẻ Việt Nam như thế nào?

Từ trước đến nay, tôi vẫn chưa có cơ hội được nhìn thấy sao la ngoài đời. Tôi biết các nhà sinh học cũng chưa ai nhìn thấy sao la trong tự nhiên, chủ yếu thấy qua bẫy ảnh. Nói như vậy để thấy nó quý hiếm biết nhường nào.

“Sau linh vật SEA Games 31 này, tôi tin những bạn trẻ sẽ hiểu nhiều hơn về con sao la…”

Chắc chắn sau khi sao la được chọn làm linh vật SEA Games 31 tinh thần và ý thức bảo tồn động vật hoang dã, quý hiếm được lan tỏa được nhân rộng. Một cán bộ của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) từng chia sẻ rằng từ ngày sao la được bình chọn làm linh vật, sức lan tỏa về loài thú quý hiếm này trong cộng đồng đã lớn gấp nhiều lần việc tuyên truyền vận động của tổ chức này trong mấy chục năm qua.

Đặc biệt trong giới trẻ, tôi tin những bạn trẻ sẽ hiểu nhiều hơn về con sao la. Và các bạn hiểu hơn những điều quý giá thiên nhiên ban tặng cho đất nước Việt Nam xanh tươi, đa dạng sinh học của chúng ta.