Chính trị Xã hội Văn hóa Kinh tế Khoa học đời sống An ninh quốc phòng Pháp luật (BLC) – Có thể nói các giá trị văn hoá truyền thống và những nét văn hoá hiện đại đang được đặt vào một cuộc chiến để giành giật vị trí trong xã hội.

Bạn đang xem: Văn hóa truyền thống là gì

Nghề canh cửi – nét đẹp truyền thống.

Tỉnh ta với đa số dân là người dân tộc thiểu số, có thể dễ dàng cảm nhận được cuộc chiến ấy từ những sự thay đổi trong cách ăn, cách ở, lối sống, phong cách và thậm chí cả ngôn ngữ.

Văn hoá là tổng hoà của các mối quan hệ, phương thức sản xuất, phương thức tiêu thụ… của xã hội. Đây là một lĩnh vực mà đến nay trên thế giới chưa có định nghĩa cụ thể và thống nhất. Nhưng tựu trung văn hoá là tất các những gì tốt đẹp của cuộc sống từ cách ăn, cách mặc, cách giao tiếp, cách hưởng thụ và ngay cả cách sản sinh văn hoá. Trong bài viết này chúng tôi đề cập văn hoá truyền thống được hiểu là các nét văn hoá được gìn giữ lâu đời của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh còn văn hoá hiện đại là những nét văn hoá sinh ra từ cuộc sống hiện đại có gắn liền với thời đại công nghiệp.

Sẽ không thể cho là sớm khi nhắc tới cuộc chiến giữa văn hoá truyền thống và văn hoá hiện đại. Thực ra cuộc chiến này vốn tồn tại hiển nhiên và thời kỳ nào của lịch sử cũng có để tạo ra được một nền văn hoá đặc thù mới. Những nét văn hoá dù là truyền thống hay hiện đại nếu không thể tự vệ trong cuộc chiến đó sẽ bị mai một và thậm chí là biến mất. Sẽ không có gì đáng nói nếu đó là quá trình đấu tranh sinh tồn, chọn lọc tự nhiên nhưng sẽ là sự hối tiếc bởi cuộc chiến này có thể giết chết những nét văn hoá truyền thống rực rỡ vốn là niềm tự hào của tỉnh ta.

Xem thêm: Thế Nào Là Sao Lưu Trữ Trực Tuyến Là Gì, Lưu Trữ Dữ Liệu Trực Tuyến

Trong lĩnh vực trang phục. Hiện nay ta vẫn có thể dễ dàng tìm được những bộ trang phục sặc sỡ của các dân tộc trên địa bàn ở các bản làng vùng cao. Trong bảo tàng các dân tộc những trang phục này đã bắt đầu được trưng bầy. Nếu nhìn nhận ở góc độ giao tranh văn hoá thì những người yêu những đường chỉ thêu tỉ mẩn, những hàng cúc bướm yêu kiều hoàn toàn có lý do để lo lắng bởi hiện nay những quần bò, áo thun vừa rẻ, vừa nhiều, không tốn công, dễ tìm kiếm lại hợp thời trang đang “đánh” thẳng vào nơi trọng yếu của trang phục truyền thống đó là giới trẻ. Thậm chí bây giờ người ta còn có cả những bộ váy áo có sẵn cũng hoa văn, cũng hoạ tiết nhưng là đồ sản xuất hàng loạt bằng chất liệu khác, phương thức khác và thậm chí của nước khác mang đến với giá chỉ rẻ bằng phần ba, phần tư thậm chí không đến thế. Các bà, các chị chỉ cần bán vài con gà là có ngay một đến hai chiếc váy, ra chợ là có cái khăn… chẳng tội gì mà ngồi cả buổi với nào là sáp, nào là kim với chỉ và cả năm trời mới làm được một chiếc váy.

Trong sinh hoạt văn hoá. Bây giờ những người nghiên cứu văn hoá mà tìm được một đôi trai gái hát giao duyên, tỏ tình bằng tiếng khèn, bằng điệu múa thật quá khó. Từ công nghệ thông tin, văn hoá hiện đại đang đẩy những bài dân ca, dân vũ lên màn hình LCD. Người ta xem đĩa hát về những bản nhạc nào là: “anh yêu em như điện thoại yêu sim”, rồi thì “sao nhắn nhầm vào máy anh” hay những bản nhạc thị trường rẻ tiền mà ngay cả những người vốn được coi là rất hiện đại cũng phải thừa nhận về “thảm hoạ”. Thảm hoạ này không từ một vùng, miền nào. Với tâm lý thích tìm cái mới, ưa khám phá, người trẻ trên địa bàn tỉnh ta vô tình đang bị nhấn trong những mớ âm thanh hỗn độn ấy mà quên rằng họ vốn đã có những bài dân ca, dân vũ trong trẻo, hồn hậu lắng đọng và sâu sắc.

Ngôn ngữ là điều dễ nhận thấy sự thay đổi. Bây giờ lớp trẻ hiểu được những bài hát cổ đã khó, biết đọc chữ của dân tộc mình lại càng khó hơn nói gì đến chuyện gìn giữ nó. Trong các buổi giao lưu văn hoá, văn nghệ lớp trẻ thì thi nhau xem ai khiêu vũ đẹp, ai nhẩy tài, chỉ còn những đội văn nghệ trung tuổi mới múa quạt, múa khăn, múa nón.

Từ những kênh mương kiên cố, máy bơm, thuỷ lợi đến máy cầy, máy gặt rồi cả máy xát, nồi cơm điện đã đem đến cho người nông dân những vụ mùa bội thu, những mâm cơm đầy nhưng nó cũng tách người nông dân khỏi sự lãng mạn của những đêm trăng và bây giờ chắc chẳng ai sáng tác những bài hát đi cấy dưới trăng, tát nước đầu đình…

Nhìn rộng ra, nước ta cũng đang rất khó khăn trong việc chọn trang phục cho nam giới. Người ta cứ lấy com lê cho lịch sự chứ trang phục chính thức của nam giới nước ta là gì thì chưa thấy ai nhắc tới. Nhiều dân tộc trong nước đang mất dần tiếng nói vì người trẻ đang không được nghe tiếng của dân tộc mình và khi tiếng nói đã mất thì trang phục cũng không còn…

Hiện nay công tác nghiên cứu về văn hoá truyền thống đang dần trở thành vấn đề quan trọng nhưng thực sự chưa được đầu tư xứng đáng với tầm quan trọng đó.

Không thể đưa một bộ váy áo của dân tộc nào đó mặc cho mấy pho tượng thiếu nữ để trong tủ kính rồi nói đó là văn hoá của dân tộc đó. Không thể quay những băng, những đĩa tốn hàng tỉ đồng của nhân dân rồi cất kỹ trong tủ tài liệu mà bảo đó là văn hoá của dân tộc. Đó mãi mãi chỉ là tư liệu, tài liệu về văn hoá. Văn hoá chỉ có thể sống được và phát triển được khi nó được đặt trong môi trường sống của nó ấy là cuộc sống.

Nhiệm vụ là phải giữ được những nét văn hoá các dân tộc. Tuy nhiên đến nay vấn đề này vẫn là một bài toán vô cùng khó đối với những người làm chuyên môn. Thiết nghĩ cần xây dựng môi trường cho văn hoá truyền thống phát triển từ chính những người đã sản sinh ra nó. Trong cơn lốc của đời sống công nghệ, đời sống thị trường, trong cuộc chiến không cân sức này cần “cập nhật” cho văn hoá truyền thống những vũ khí mới trong cuộc sống hiện đại. Vũ khí đó là gì chắc chỉ có chính văn hoá mới hiểu được nhưng chắc chắn rằng biện pháp để có nó là hãy biến những lợi thế văn hoá thành kinh tế. Lúc đó bài toán kinh tế vẫn được giải trong khi văn hoá lại trở thành công cụ tích cực của cuộc sống khiến nó trở thành công cụ thiết yếu và như vậy nó mới không bị mai một.