Chắc hẳn bạn sẽ có lần rơi nước mắt khi xem một bộ phim tình cảm buồn hay xúc động khi thấy những mảnh đời cơ cực. Đó là khi lòng trắc ẩn trong bạn trỗi dậy, sinh ra những cảm xúc khó mà diễn tả thành lời. Vậy lòng trắc ẩn là gì? Vì sao con người lại cần có lòng trắc ẩn?

Lòng trắc ẩn là gì?

Lòng trắc ẩn hay còn được hiểu theo nhiều nghĩa như lòng từ bi, lòng thương cảm, lòng nhân ái hay sự cảm thông… Tất cả những khái niệm ấy đều có thể xem là sự nhạy cảm, một cung bậc cảm xúc của mỗi con người. Khi đó, chúng ta dễ đồng cảm và cảm thông đối với nỗi đau của người khác hay tình cảnh éo le của bất kỳ ai. Nói cách khác, lòng trắc ẩn liên quan đến cảm xúc và là tiền thân của sự đồng cảm.

Lòng trắc ẩn là cảm giác khi bạn đau nỗi đau của người khác, thương cảm cho cảnh đời bất hạnh mà không hề có bất kỳ mục đích nào. Đây là một dạng cảm xúc được coi là hợp lý trong tự nhiên và được xem như hành động vô thức. Con người ta dễ bị khơi lên những cảm xúc mang tính đau khổ khi thấy những tình huống mình đã trải qua hay rộng hơn là đặt mình vào vị trí của người khác mà cảm nhận nỗi đau của họ. Tiếp sau lòng trắc ẩn sẽ nảy sinh thêm nhiều loại cảm xúc khác như thương cảm, đồng cảm, vị tha… mà tất cả đều mong muốn nỗi buồn của người khác cần được xoa dịu.

Phẩm chất của một người có lòng trắc ẩn là trí tuệ và một trái tim nhân ái. Lòng trắc ẩn sẽ thường dẫn đến những hành động tích cực tốt đẹp, giúp đời và giúp người. Nguyên do vì lòng trắc ẩn cho phép chúng ta bị lay động bởi sự đau khổ của người khác, và là động lực để chúng ta có mong muốn cảm thông và giảm bớt cảm xúc tiêu cực của ai đó.

Điều tạo nên lòng trắc ẩn là gì?

Lòng trắc ẩn được tạo nên từ trải nghiệm cuộc sống, mối liên kết giữa người với người và quan trọng hơn cả là một trái tim đầy nhân ái.

Từ trải nghiệm sống, con người dễ bị khơi gợi lại những cảm xúc, những kỷ niệm buồn tương tự. Từ đó, thấu hiểu nỗi đau của người khác như chính nỗi đau mình từng trải qua. Mất đi người thân, mất đi định hướng hay những khó khăn của cuộc sống… mà chắc hẳn ai cũng từng phải trải qua. Chính vì thế, sâu trong tiềm thức, những ký ức đau buồn trỗi dậy khiến bạn có thể buồn hay khóc vì một câu chuyện cảm động nào đó.

Không thể phủ nhận, lòng trắc ẩn được tạo nên từ mối liên kết giữa đồng loại, giữa người với người. Không chỉ là người thân người quen mà thậm chí bạn có thể nảy sinh lòng trắc ẩn đối với cậu bé mất gia đình vì chiến tranh cách bạn nửa vòng trái đất. Đó chính là liên kết giữa đồng loại với nhau mà như ông cha từng có câu “một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”. Bởi bạn biết, ai cũng có quyền được hạnh phúc và phải được hạnh phúc như chính bản thân mình.

Và tất nhiên, một trái tim nhân ái mới có thể khơi gợi được lòng trắc ẩn trong con người bạn. Bạn đặt mình vào bản thân của bất kỳ ai và dường như có thể cảm nhận sự sợ hãi, lo lắng và đối mặt với cuộc đời. Đây cũng chính là nhân tố quan trọng nhất của lòng trắc ẩn, bởi suy cho cùng, lòng trắc ẩn cũng bắt nguồn từ cảm xúc, nếu là người vô tâm lãnh cảm, tất nhiên lòng trắc ẩn là điều hoàn toàn xa lạ.

Tại sao con người lại cần lòng trắc ẩn

Bạn nghĩ sao nếu thế giới này không tồn tại lòng trắc ẩn? Chúng ta sẽ không cảm nhận được nỗi đau khổ tuyệt vọng của người khác? Chúng ta chỉ sống cho cảm xúc và lợi ích của riêng cá nhân mình? Chắc hẳn cuộc sống khi ấy sẽ chỉ toàn những điều tồi tệ và tiêu cực.

Như Đức Đạt Lai Lạt Ma có câu “Nếu bạn muốn hạnh phúc, hãy động lòng trắc ẩn. Nếu bạn muốn chính mình hạnh phúc, hãy động lòng trắc ẩn”.

Quả thật rằng, con người sống trên đời cần có lòng trắc ẩn, bởi bản chất lòng trắc ẩn vẫn là một loại cảm xúc cho đi mà không cần nhận lại. Nếu có điều nhận lại cũng chính là sự thanh tịnh trong tâm hồn hay những góc nhìn khác về cuộc sống và con người xung quanh. Vì ở đâu đó, vẫn luôn có những con người còn chịu nhiều đau khổ, có như vậy, chúng ta lại càng trân trọng cuộc sống và những gì mình đang có.

Con người có lòng trắc ẩn sẽ làm cho cuộc sống của họ cũng như những người xung quanh hạnh phúc hơn. Lòng trắc ẩn tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đầy giá trị nhân văn. Một nhà lãnh đạo có lòng trắc ẩn thì chắc chắn, người dân của họ sẽ được hưởng những chính sách nhân văn, lấy việc phát triển con người, an sinh xã hội làm định hướng phát triển.

Không những vậy, con người còn có thể có lòng trắc ẩn đối với động vật hay thiên nhiên đất nước. Chính vì thế mà chúng ta có thể khóc khi vật nuôi mất đi, chúng ta đau xót khi hàng trăm hecta rừng cháy rụi, và vẫn ra sức bảo vệ động vật hoang dã từng ngày.

Lòng trắc ẩn tạo ra sự cân bằng và cội nguồn của sự phát triển của toàn xã hội. Điều này cũng có nghĩa lòng trắc ẩn chính là động lực để con người sống tốt và biết yêu thương hơn mà điều tất yếu là cuộc đời sẽ trở nên tươi đẹp hơn khi con người có đủ sự vị tha và thấu hiểu.

Tuy nhiên, điều gì cũng có 2 mặt tốt xấu. Bạn có thể có lòng trắc ẩn thế nhưng, đừng biến những cảm xúc tiêu cực của người khác lại ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn quá nhiều. Bởi lẽ, lòng trắc ẩn là gì vốn cũng khó để đưa ra khái niệm chính xác. Hy vọng bạn cũng sẽ có đủ lòng trắc ẩn để sống một cuộc đời ý nghĩa và đầy xúc cảm.